«Жаратылыстану ғылымдарының іргелі және қолданбалы мәселелері» ғылыми-зерттеу институты
2012 жылы Шымкент университетінің қабырғасында «Жаратылыстану ғылымдарының іргелі және қолданбалы мәселелері» ғылыми-зерттеу институты құрылды. ҒЗИ негізгі мақсаты жаратылыстану ғылымының мамандарына оқу және зерттеу процесстерін интеграциялау. ҒЗИ жұмыстарына ПОҚ, магистранттар және студенттер қатысады.
ҒЗИ құрылымы. Зерттеу институты үш арнайы зертханадан тұрады:
- иономер, КФК, муфельдік пеш, электрондық таразылар, аналитикалық таразылар, центрифуга сияқты заманауи зертханалық жабдықпен жабдықталған су мен топырақтың химиялық анализіне арналған химиялық лаборатория;
- жарық стеллаждар мен тарпа шкафтарымен қамтамасыз етілген фитоэкология зертханасы;
- микробиологиялық және фитопатологиялық зерттеулержүргізетін тарпа шкафтары, залалсыз бокс, ЛОМО жарық микроскоптары, тоңазытқыш камералар, термостат, шейкерлер, кептіру шкафтары, автоклавпен камтамасыз етілген зертхана.
ҒЗИ құрамы: Зерттеу институтында 27 қызметкер бар, олардың ішінде 3 ғылым докторы, 6 ғылым кандидаттары, 2 PhD докторы, 11 магистр және 5 бакалавр кіреді.
Ғылыми-зерттеу институтының директоры, биология ғылымдарының докторы, доцент Ешибаев А.А., 140-тан астам ғылыми мақалалардың, 3 оқулықтың, 10 инновациялық патенттің және 1 өнертабыстың Еуразиялық патентінің, 3 монографияның, 1 электронды оқулықтың және көптеген оқу-әдістемелік құралдардың авторы. Зерттеу қызметінің негізгі бағыттары, фитоэкологиясы, Қазақстанның оңтүстігінің бұзылған экожүйелерін фитореактивациялаудың биологиялық технологияларын дамыту, дендофлораны зиянкестер мен аурулардан қорғау, сондай-ақ оңтүстік аймақтың жабайы флорасының өсімдіктерінің гемостатикалық препараттарын өндіру мүмкіндігін пайдалану мүмкіндігі.
Бас ғылыми қызметкер, биология ғылымдарының докторы, профессор А. Исаева, 300-ден астам ғылыми мақалалардың, 10 оқулықтың, 2 электронды оқулықтың, 33 ҚР инновациялық патентінің және 2 өнертабысқа арналған Еуразиялық патенттің авторы, 7 монография және 50-ден астам білім берудің авторы. әдістемелік нұсқаулар. Ғылыми қызметтің негізгі бағыты - Қазақстанның бұзылған экожүйелерін биоремедиациялаудың биологиялық технологиясын жасау, кеңейтілген микробтық агенттерді қолдану арқылы тау-кен және металлургиялық қалдықтардан бағалы компоненттерді биосілтісіздендіру.
Бас ғылыми қызметкер, а-ш.ғ.д., доцент Күзембайұлы Ж., 110-нан астам ғылыми мақалалардың, 2 оқулықтың, өнертабысқа арналған 5 инновациялық патенттің, 1 монография, 10-дан астам оқу-әдістемелік құралдардың авторы. Ғылыми қызметтің негізгі бағыты құрғақ климаттық жағдайларда жемшөп өндіретін энергия тиімді және экологиялық таза технологияларды дамыту болып табылады.
Ғылыми-зерттеу институтында Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылыми-техникалық ақпарат орталығы мақұлдаған 5 ғылыми тақырып бойынша ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізеді:
1. Оңтүстік Қазақстанның құрғақ климат жағдайында жаратылыстану ғылымының іргелі және қолданбалы мәселелерін шешу жолдарын зерттеу;
2. Тұздық шаруашылық жағдайында tausagyz scorzonera өсіру технологиясын жасау;
3. Қазақстанның оңтүстігіндегі өсімдік шикізатының негізінде гемостатикалық биологиялық өнімді дайындау технологиясын жасау;
4. Ұсақ жапырақты талдардың патогендеріне қарсы биологиялық өнімді өндіру технологиясын жасау;
5. Қазақстанның оңтүстігіндегі жабынды топырақта бағалы және емдік қасиеттері бар өсімдіктерді өсіру технологиясы
Зерттеу институтының қызметкерлері ҚР БҒМ ұсынылған ғылыми бағдарламалар мен жобалар конкурстарына белсене қатысады. «Ұсақ жапыраты талдардың ауруын туғызатын ағзаларға қарсы биопрепарат жасау» тақырыбы бойынша жалпы сомасы 10 млн№теңгені құрайтын жоба орындалды (2012-2014). 2018-2020 жылдар аралығында ғылыми жобаларды іске асаын гранттық қаржыландыру конкурсына қатысқан АР05131728 «Разработка технологии производства и получение прототипов новой косметологической продукции на основе фармакологических исследований отечественного солесодержащего и растительного сырья» жобасы Шымкент университетінің негізінде орындалып жатыр. Қаржыландыру сомасы 2018-2020 жылдарға 32 400 000 теңгені құрайды.
Институттың ғылыми-зерттеу жұмыстарының нәтижелері халықаралық ғылыми журналдарда импакт-факторы нөлден жоғары, сондай-ақ ҒДРИ (РИНЦ) деректер базасында журналдарда жарияланған халықаралық ғылыми конференцияларда ұсынылған.
Зерттеу нәтижелері бойынша импакт-факторы нөлден жоғары журналдарда 40-тан астам ғылыми мақалалар жарияланды, Қазақстан Республикасының 12 инновациялық патенті алынды. 4 ғылыми әзірлемелердің нәтижелері өндіріске енгізілді және актілерді растады.
